Hier worden in het najaar 2025 drie Stolpersteine (struikelstenen) onthuld voor:
Gustav Landauer
Gretel Margarete Landauer-Schuster
Gerty Landauer
Geboren in Gerabronn (Dld) op 12-10-1887 als zoon van Isak Landauer en Hermine Mayer.
Op 15 oktober 1917 trouwde Landauer in Bonn met Gretel Margarete Schuster (Bonn, 18-2-1895), dochter van het Duitse echtpaar Adolf Schuster en Henriette Levi. Op 19 september 1922 werd in Mannheim uit het huwelijk van Gustav Landauer en Gretel Schuster een dochter geboren die de naam Gerty kreeg.
Vanuit Mannheim kwam het gezin Landauer-Schuster in mei 1939 naar Rotterdam. Als buitenlandse joden, die daar na 1933 waren komen wonen, werden ze in 1940 gedwongen de stad te verlaten. Vanaf de Statenweg 153a in Rotterdam vertrokken ze in oktober 1940 naar Blaricum, Langeweg 7. Binnen Blaricum verhuisden ze vervolgens naar de Smedenweg waar ze eerst op nummer 6a, daarna op 8, en ten slotte opnieuw op 6a woonden.
Op dat adres had Landauer van januari tot augustus 1941 een telefoonaansluiting, ongetwijfeld nodig voor zijn in Blaricum gevestigde bedrijf: "HOVECO" (de Hollandsche Vezel en Walancrin Compagnie). Die firma verwerkte en verhandelde plantenvezels. Waarschijnlijk in 1941 werd door de "Abteilung Feindvermögen" van de "Generalkommissar für Finanz und Wirtschaft" in Den Haag ene Fritz Jarl aangesteld als Verwalter (zaakwaarnemer) van HOVECO, waarmee Landauer de zeggenschap erover kwijtraakte.
Op 7 april 1942 maakten de ‘heren’ H. Hoenders en J. Esseling van "Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg" ter inbeslagname de boedel van Smedenweg 6a op. De waarde werd geschat op f 95,-. De "Abnahmeverzeichnis" op hun latere adres, Noorder Amstellaan 127II , is gedateerd 15-2-1943: f 45,-.
De gedwongen verhuizing van joden naar Amsterdam brengt Gustav Landauer met vrouw Gerty en dochter Gretel, kantoorbediende, in november 1942 naar Amsterdam waar ze zich inschrijven op Noorder Amstellaan 127II, de tegenwoordige Churchilllaan. Per 2 juli 1943 worden Gustav, Gretel en Gerty van daar uitgeschreven naar Westerbork. Die uitschrijvingsdatum stemt niet met de werkelijkheid overeen. Uit de administratie van Kamp Vught blijkt dat het gezin Landauer al op 27 januari 1943 vanuit Amsterdam in KL Herzogenbusch (Kamp Vught) arriveert om een dag later naar Westerbork te worden afgevoerd.
In Kamp Westerbork bleven Gustav, Gretel en Gerty tot 4 september 1944. Toen werden ze op transport naar Theresienstadt gesteld om op 16 oktober naar Auschwitz te worden overgebracht. Gustav Landauer werd daar op 18 oktober 1944 vermoord. Op 10 januari 1945 ondergingen Gretel Margarete Landauer-Schuster en Gerty Landauer hetzelfde lot.
Bron: ‘1942: Blaricum, haar joodse inwoners en hoe het hen verging’. https://hdl.handle.net/21.12143/301823155